Odbiorcy energii elektrycznej pobierają z sieci energię czynną i zamieniają ją na pracę i straty ciepła. Ponadto pobierają również energię bierną, o ile nie składa się ona z czystego oporu, a w rzeczywistości jest indukcyjna lub pojemnościowa. Dotyczy to silników, transformatorów, cewek dławikowych i innych urządzeń indukcyjnych, a także odbiorników pojemnościowych, takich jak kondensatory i przewody równoległe.
Moc bierna i jej kompensacja
Energia bierna jest nieodłącznym elementem działania prawie wszystkich odbiorników i nie wykonuje pracy. Jej przepływ jest jednak obojętny dla systemu elektroenergetycznego. Nadmierna generacja energii biernej, po której następuje energia elektryczna, znacznie pogarsza parametry pracy systemu przesyłowego. Z tego powodu operatorzy systemów przesyłowych wprowadzili opłaty za nadmierne zużycie energii biernej w taki sposób, aby zmusić odbiorców energii do rozsądnego gospodarowania energią bierną w swoich systemach. Ponieważ nieskompensowana energia bierna pociąga za sobą niepotrzebne koszty, jej skuteczna eliminacja przyczynia się nie tylko do oszczędności, ale także do racjonalnej eksploatacji urządzeń elektrycznych. Podobnie jest w przypadku odbiorów pobierających energię bierną pojemnościową, jednak znaki mocy biernej pojemnościowej i indukcyjnej są przeciwne jako wielkości wektorowe. Dlatego jednym ze sposobów zmniejszenia mocy biernej indukcyjnej jest zastosowanie dodatkowych obciążeń pojemnościowych i odwrotnie. Zarówno indukcyjna jak i pojemnościowa moc bierna zwiększa straty cieplne i zmniejsza sprawność transformatorów i linii kablowych. Wprowadzona odpowiednia kompensacja mocy, która skutecznie zmniejsza energię bierną w sieci, zmniejszy współczynnik mocy i wydłuży żywotność kabli, transformatorów i innych elementów sieci energetycznej. Innymi ważnymi źródłami mocy biernej są słabo obciążone linie wysokiego napięcia, kondensatory i baterie kondensatorów, synchroniczne kompensatory mocy biernej pracujące w sieci, silniki synchroniczne oraz stałe kompensatory tyrystorowe. Oprócz źródeł mocy biernej w sieci elektroenergetycznej występują również urządzenia, które pobierają moc bierną. Urządzenia te muszą wytwarzać pola elektromagnetyczne, aby działać prawidłowo i należą do nich transformatory, cewki dławikowe, silniki synchroniczne, lampy wyładowcze oraz falowniki tyrystorowe.
Moc bierna dostarczana do odbiorców zwiększa znamionowy prąd roboczy sieci elektroenergetycznej, co wymusza instalację urządzeń wytwarzających prąd i moc o większej wartości znamionowej. Zwiększa również spadek napięcia w liniach energetycznych i transformatorach, co powoduje większe rzeczywiste straty energii w transformatorach, liniach energetycznych i obwodach.